تَخَلّی چیست؟ (احکام تخلی و طهارت پس از دفع مدفوع و ادرار)

تَخَلّی به دفع مدفوع و ادرار گفته می شود. با این نوشته از آی آر سوشیال همراه باشید.

وقتی قصد دارید مدفوع و ادرار را دفع کنید لازم است شرایطی را رعایت کنید. این شرایط در ادامه ذکر شده اند.

احکام واجب در تخلی

واجب است انسان وقت تخلی و مواقع دیگر، عورت خود را از کسانی که مکلفند، اگرچه مثل خواهر و مادر با او محرم باشند، و همچنین از دیوانه و بچه‌های ممیز که خوب و بد را می‌فهمند، بپوشاند؛ ولی زن و شوهر لازم نیست عورت خود را از یکدیگر بپوشانند.

موقع تخلی باید طرف جلوی بدن، یعنی شکم و سینه، رو به قبله و پشت به قبله نباشد.

اگر برای آنکه نامحرم او را نبیند ناچار شود رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند، باید رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند؛ و نیز اگر از جهت دیگر ناچار باشد که رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند مانعی ندارد.

احکام مستحب در تخلی (دفع ادرار و مدفوع)

لازم نیست با چیز مخصوصی عورت خود را بپوشاند، بلکه در غیر نماز با دست هم اگر آن را بپوشاند کافی است.

بنابر احتیاط نباید موقع تخلی طرف جلوی بدن رو به قبله یا پشت به قبله باشد، هرچند عورت را از قبله بگرداند. و اگر جلوی بدن او رو به قبله یا پشت به قبله نباشد، احتیاط واجب آن است که عورت را هم رو به قبله یا پشت به قبله ننماید.

احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست.

مستحب است در موقع تخلی، جایی بنشیند که کسی او را نبیند؛ و موقع وارد شدن به مکان تخلی، اول پای چپ و موقع بیرون آمدن، اول پای راست را بگذارد؛ و همچنین مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند و سنگینی بدن را بر پای چپ بیندازد.

مستحب است انسان پیش از نماز و پیش از خواب و پیش از جماع و بعد از بیرون آمدن منی، بول کند.

احکام حرام در تخلی

در موقع تطهیر مخرج بول و غائط، رو به قبله و پشت به قبله بودن اشکال ندارد، ولی اگر در موقع استبراء، بول از مخرج بیرون آید یا اینکه بداند بول یا آب مشکوکی در حال استبراء خارج خواهد شد، در این حال رو به قبله و پشت به قبله بودن، حرام است.

تخلی در این چهار مکان حرام است:

١ ـ در کوچه‌های بن‌بست، در صورتی که صاحبانش اجازه نداده باشند؛

٢ ـ در ملک کسی که اجازه تخلی نداده است؛

٣ ـ در جایی که برای عده مخصوصی وقف شده است، مثل بعضی از مدرسه‌ها؛

۴ ـ روی قبر مؤمنین یا سایر مقامات مقدسه دینی و مذهبی، در صورتی که بی‌احترامی به آنان باشد.

احکام مکروه در تخلّی

نشستن روبه‌روی خورشید و ماه در موقع تخلی مکروه است، ولی اگر عورت خود را به‌وسیله‌ای بپوشاند مکروه نیست. و همچنین در موقع تخلی، نشستن روبه‌روی باد و در جاده، خیابان، کوچه، درب خانه و زیر درختی که میوه می‌دهد، مکروه است؛ و چیز خوردن و توقف زیاد در مکان تخلی و تطهیر کردن با دست راست نیز مکروه می‌باشد؛ و همچنین است حرف زدن در حال تخلی، ولی اگر ناچار باشد یا ذکر خدا بگوید کراهت ندارد.

ایستاده بول کردن و بول کردن در زمین سخت و سوراخ جانوران و در آب، خصوصاً آبِ ایستاده، مکروه است.

خودداری کردن از بول و غائط مکروه است، و اگر به حدّی ضرر برساند که در حکمِ ضرر زدنِ حرام باشد، نباید خودداری کند.

در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می‌شود

١ ـ با غائط نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد؛

٢ ـ نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد؛

٣ ـ اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد.

در غیر این سه صورت می‌شود مخرج را با آب شست و یا به دستوری که بعداً گفته می‌شود با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد، اگرچه شستن با آب بهتر است.

شستن مخرج بول با آب

مخرج بول با غیر آب پاک نمی‌شود، و اگر بعد از برطرف شدن بول یک مرتبه بشویند، کافی است. ولی کسانی که بولشان از غیر مجرای طبیعی می‌آید و یا اینکه از مخرج طبیعی می‌آید، ولی از محلی که معمولاً نجس می‌شود به جاهای دیگر نیز برسد، احتیاط واجب آن است که بعد از برطرف شدن بول دو مرتبه بشویند. و زن نیز حکم مرد را دارد.

بنابراین در نظر داشته باشید که وسواس در شستن محل ادرار چندان منطقی نیست.

شستن مخرج غائط با آب

اگر مخرج غائط را با آب بشویند، باید چیزی از غائط در آن نماند، ولی باقی ماندن رنگ و بوی آن مانعی ندارد. و اگر در دفعه اول طوری شسته شود که ذره‌ای از غائط در آن نماند، دوباره شستن لازم نیست.

هرگاه با سنگ و کلوخ و مانند اینها، غائط را از مخرج با شرایطی که ذکر می‌شود، برطرف کنند، بنابر اظهر مخرج پاک می‌شود و نماز خواندن مانعی ندارد و چنانچه چیزی هم به آن برسد، نجس نمی‌شود و ذره‌های کوچک و لُزوجت محل، اشکال ندارد، مگر اینکه آن مقداری که معمولاً به‌وسیله سنگ و کهنه از بین می‌رود باقی بماند.

لازم نیست با سه سنگ یا سه پارچه مخرج را پاک کنند، بلکه با اطراف یک سنگ یا یک پارچه هم کافی است، بلکه اگر با یک مرتبه هم غائط برطرف شد کفایت می‌کند، و اگر با سرگین یا استخوان پاک کنند بنابر اظهر پاک می‌شود.

پاک کردن مخرج غائط با چیزهای مقدس که احترام آنها لازم است، مانند کاغذی که اسم خدا یا پیامبران بر آن نوشته شده، حرام است و ممکن است در صورت علم و عمد موجب کفر شود که در این صورت به‌سبب کافر شدن، تمام بدن نجس می‌شود. ولی در صورت عدم علم و عمد، یا غفلت یا خوانا نبودن نوشته، اظهر حصول طهارت است.

اگر شک کند مخرج را تطهیر کرده یا نه، اگرچه همیشه بعد از بول یا غائط فوراً تطهیر می‌کرده، احتیاط واجب آن است که خود را تطهیر نماید.

اگر بعد از نماز شک کند که قبل از نماز، مخرج را تطهیر کرده یا نه، نمازی که خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید تطهیر کند.

حکم تخلی در حال ایستاده

مدفوع و ادرار کردن در حالت ایستاده جزو مکروهات است.