داروی آتنولول Atenolol برای چیست؟ آیا عوارض دارد؟

داروی آتنولول از دسته دارویی بتابلاکر ها یا کاهنده فشارخون می باشد.

این دارو در دوز های 50 و 100 mg به صورت قرص خوراکی (tablet) یافت می شود.

آتنولول از نظر طبقه بندی حاملگی (Pregnancy Drugs Category) در دسته D قرار دارد. در طی تحقیقات انجام شده بر سلامت استفاده دارو ، عوارض جنینی این دارو در مادران باردار بسیار زیاد است و تجویز این دارو تنها با صلاحدید پزشک صورت گرفته و در بسیاری از موارد با داروهای دیگر جایگزین می گردد.

آتنولول با هدف کاهش انقباضات میوکارد و کاهش ضربان قلب (آینوتروپیک و کرونوتروپیک منفی) به درمان آنژین صدری پایدار مزمن کمک کرده و نیاز میوکارد به مصرف اکسیژن را کاهش می دهد. در طی این روند فشار خون کنترل می گردد.

موارد مصرف (اندیکاسیون) این دارو عبارت است از:

1. آنژین صدری مزمن (آنژین صدری به درد تیز در پشت جناق اطلاق می گردد که در اثر فعالیت شدید ایجاد شده و در بسیاری از موارد به صورت خود به خود درمان می گردد. با این حال در برخی از موارد جلوه ای  مزمن و پایدار به خود گرفته و درمان دارویی مناسب را می طلبد).
2. از این دارو به تنهایی یا با سایر داروهای کاهش فشار خون مانند مدر ها یا متسع کننده های عروق در فشار خون بالا استفاده می شود.
3. در بیماران مستعد آنفارکتوس میوکارد یا سکته قلبی برای پیشگیری از MI مجدد تجویز می گردد.

از جمله کنتراندیکاسیون ها یا منع مصرف های این دارو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

در حساسیت مفرط شناخته شده به دارو یا آلرژی دارویی ، جایگزین دیگری مورد استفاده قرار گیرد.

در اختلالات بافت هادی قلبی مانند برادی کاردی سینوسی ، اختلالات گره سینوسی و بلوک های قلبی درجه ۲ و ۳ (بجز در بیماران دارای صربان ساز مصنوعیpace maker) از این دارو استفاده می گردد.

شوک کاردیوژنیک و نارسایی های قلبی جبران نشده از جمله کنتراندیکاسیون های این دارو محسوب می گردد.

مادران باردار باید از مصرف این دارو علی الخصوص در سه ماهه اول بارداری به شدت خودداری نمایند.

از جمله عوارض جانبی (side effect) این دارو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.برادی کاردی علامتی با علائمی همچون سرگیجه یا ضعف می تواند از علائم این بیماری باشد.

2.اسپاسم برونش با اشکال در تنفس یا خس خس و شنیدن صدای رال در ریه می تواند از عوارض نادر این بیماری باشد. بهتر است بیماران مبتلا به ادم ریوی جز با معاینه و تجویز پزشک از این دارو برای درمان فشار خون استفاده نکنند. معمولا داروهای مدر کاهنده فشار خون جایگزین می گردد.

3.افسردگی و اختلالات عاطفی ندرتا مشاهده می گردد.

4.کاهش سیرکولیشن یا گردش خون محیطی که به سردی یا گزگز سر انگشتان می انجامد ، می تواتد از عوارض این بیماری باشد.

4.نارسایی های احتقانی قلب ،تنگی نفس و ادم اندام های تحتانی مانند مچ پاها و لگن می تواند در درمان با این دارو گزارش گردد.

در طی درمان با این دارو لازم است تا نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:

1.در سالمندان ، دوز تجویزی این دارو را بر حسب پاسخ بیمار خود کنترل نمایید. از آن جا که به علت کاهش حساسیت بدن سالمندان نسبت به دارو ، نیاز به افزایش دوز درمانی در فواصل منظم می باشد ، از طرفی ممکن است به دلیل اختلال در متابولیسم دارو توسط او ، دفع دارو به صورت موثر انجام نشده و عوارض تجمعی دارو ، سلامت بیمار را تهدید نماید.

2.چنانچه بیمار از اختلال کلیوی رنج می برد ، لازم است تا دوز تجویزی دارو کاهش یابد.

4.در صورت مشاهده هر گونه علائم افسردگی ، دارو به تدریج کم و سپس قطع گردد.

6.چنانچه پس از یک دوره مصرف طولانی آتنولول ، همچنان نیاز به ادامه درمان وجود داشته باشد ، بهتر است یک فاصله ۳ روز تا ۲ هفته ای بین دو مصرف وقفه داده شود و سپس دوره دوم آغاز گردد. به بیمار آموزش داده شود که در طی این دوره استراحت ، از هر گونه فعالیت سنگین و پرخطر که ممکن است شانس ابتلا به سکته یا آریتمی را افزایش دهد بپرهیزد. لازم به ذکر است اگر در طی این دوره استراحت ، علایم قطع مصرف گزارش شود ، دارو را موقتا شروع نموده و به تدریج کاهش داده و سپس قطع نمایید.

7.پیگیری عملکرد قلبی ، تعیین نبض و ضربان قلب ، پایش فشار خون و ثبت نوار قلبی یا ECG در فواصل منظم ضرورت دارد.

8.از آن جا که تحریک معدی و روده ای در مصرف آتنولول گزارش نشده است ، مصرف این دارو دارو با معده خالی بلامانع است.

9.فراموش نکنید که در صورت فراموش کردن یک دوز دارو ، به هیچ عنوان دوز بعدی را به صورت دو برابر مصرف نکنید.

رعایت نکات زیر برای نگهداری و مصرف سودمند تر دارو اهمیت دارد:

دارو را در ظرف مقاوم به نور نگهداری نمایید.

ظرف دارو در محیطی خشک با دمای ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری شود.