حکم شرعی خودارضایی از نگاه علمای دینی شیعه
آیا عواملی همچون بالا رفتن سن ازدواج و سخت شدن ازدواج شرعی، تماشای ناخود آگاه یا عمدی تصاویر، فیلم و رسانه های محرک، فشار روحی و روانی بر جمعیت جوان و علل مشابه آن می تواند توجیه مناسبی برای روی آوردن به خودارضایی باشد؟ روایات و آیات زیادی در زمینه ی خودارضایی، مضرات و مجازات اخروی آن وجود دارد که مسلمانان را از این عمل منع میکند. پیامبر اکرم صلوات الله علیه در روایتی می فرمایند؛ ناکح الکف ملعون؛ کسی که خود ارضائی کند ملعون است. همچنین در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که برای فرد خودارضاء در قیامت، عذابی سخت آماده شده است. در این مقاله به بررسی حکم شرعی خودارضایی از نگاه فقهای اهل تشیع میپردازیم.
خودارضایی از نگاه آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای
بنا بر سخنان ایشان عمل استمناء یا خودارضایی عملی حرام است که هیچ علتی آن را توجیه نمیکند. ایشان ضمن معرفی مضرات فراوان این عمل همچون زوال عقلی و افسردگی، فراموشی زودرس، اختلال در بینایی، انزال زودرس و کاهش قوای جنسی و لذت نبردن از رابطه جنسی پس از ازدواج، قدم اول در ترک این گناه کبیره را، توکل به خداوند بزرگ، روزه و نماز اول وقت میدانند و اشتغال فکر و جسم به فعالیت های روزانه همچون ورزش مستمر، کارهای هنری مثل خطاطی، نویسندگی و کسب دانش و روش هایی همچون دوش گرفتن با آب سرد یا داروها برای تعدیل میل جنسی را از راه های ترکِ این عمل قبیح میدانند و توصیه ایشان به جوانان این است که با ازدواج ساده و کم خرج، زمینه لازم برای پاسخ به نیاز جنسی خود از راه کاملا شرعی و درست را فراهم سازند.
خودارضایی از نگاه آیت الله بهجت فومنی
ایشان هم بر حرام بودن استمناء به هر علت تاکید کرده اند و آن را عملی مطلقا حرام میدانند که توبه پس از آن واجب است و اشاره میکنند که توبه دری از درهای بهشت است و خداوند بر بنده ی خطاکار خود مهربان است و همواره راه بازگشت از خطا برای بنده ای که عمیقا از کرده ی خود پشیمان است وجود دارد. همچنین در پاسخ به شخصی که از ازدواج شرعی ناامید است، میل شدید به خود ارضایی دارد و از ایشان در رابطه با جراحی و عقیم کردنِ خود برای جلوگیری از میل به خودارضایی سوال کرده بود پاسخ دادند که این کار نیز حرام است و بایستی از طریق ازدواج هر چند موقت و به شکل صیغه به این نیاز پاسخ داده شود.
خودارضایی از نگاه آیت الله ناصر مکارم شیرازی
ایشان ضمن اشاره به آیه ۷ سوره مومنون که بیان میکند؛فَمَنِ ابْتَغَىٰ وَرَاءَ ذَٰلِکَ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الْعَادُونَ؛هر کس بجز با همسر و کنیزان خود (که در قرآن بعنوان زنان حلال نامیده شده) شهوتش را رفع کند از متجاوزان خواهد بود، بر بزرگی این گناه و عوارض نامطلوب آن تاکید نمودند و معتقدند که خودارضایی نه تنها از طریق لمس بلکه با تخیل به محرکات هم امکانپذیر است و در پاسخ به فردی که از ایشان در رابطه با انجام خودارضایی برای جلوگیری از لواط و زنا، سوال کرده بود، ضمن رد این فرض پاسخ داد که کار گناه با گناه دیگر رفع نمیشود. همچنین در روایتی از امام صادق علیه السلام، نقل شده است که گناه استمناء همچون گناه زنا است و حکم آن همچون کسی است که با خود نکاح کرده است، در حرام بودن این عمل شکی نیست و در روایتی دیگر از امام صادق آورده اند که ۳ دسته از مردم هستند که خداوند نگاه رحمت بر آنان نمیکند و پاکشان نکرده دسته اول کسانیکه موی سپید خود را (میکنند تا نشان بدهند جوانند)دسته دوم کسی که با عضو خودش شهوتش را خارج کند و دسته سوم کسی که با او لواط شود . همچنین آیت الله مکارم شیرازی، معاشقه با همسر بصورت ملاعبه حضوری، به هر شکلی که باشد را بلامانع دانستند اما اشاره کردند که اگر ملاعبه بصورت تلفنی باشد و انزال صورت گیرد و یا تخیل ، حتی به همسر شرعی صورت گیرد و باعث خروج منی شود حرام است. همچنین استمناء حتی اگر با اجازه همسر صورت گیرد نیز، حرام خواهد بود، ارتباطی به اجازه ی همسر ندارد و غسل و توبه بر فرد واجب میشود.
خودارضایی از نگاه آیت الله سید علی سیستانی
ایشان نیز با تاکید بر حرمت استمناء اشاره کردند که اگر تحریک انسان موجب خروج مایع منی شود حکم حرام دارد و چنانچه مایعی خارج نشود هم بنابر احتیاط حرام است. خودارضایی در لیست ۵۸ گناه از نظر آیت الله سیستانی وجود دارد و طبق فرمایش ایشان با توبه بخشیده میشود و با همت ترک میتوان آن را ترک نمود. ایشان در پاسخ به فردی که درباره ی حکمِ خروج منی طیِ صحبت با جنس مخالف، البته بدون قصد لذت پرسیده بود پاسخ دادند که اگر به قصد لذت و شهوت نبوده باشد حکم استمناء ندارد اما بدلیل خروج منی از فرد، غسل واجب است. ایشان لزومات پزشکی را از جمله موارد استثناء میدانند.
خودارضایی از نگاه آیت الله وحید خراسانی
ایشان علاوه بر تاکید بر حرام بودن مطلقه این عمل اشاره کردند در صورتیکه بنده ای مرتکب به این رذیلت اخلاقی شد و در پی حل این مشکل و استغفار است ، راه بازگشت وجود دارد و چه خوب است که بنده ای که به این گناه آلوده شد، عمل خودش را بد و بزرگ ببیند چرا که درصورتیکه بنده ای عملش را کوچک بشمارد، هیچگاه از آن دست نمیکشد. ایشان اولین راه برای ترک این گناه را نماز اول وقت، سپس خواندن دعای عصر پس از نماز صبح و ۵ مرتبه خواندن آیه الکرسی در اول صبح میدانند. همچنین ورزش روزانه و تا حد امکان دیر به رخت خواب رفتن را از جمله راهکارهای کاهش عادت به استمناء بر شمردند. ایشان ضمن اشاره به اینکه در حکم گناه فرقی بین جنس زن و مرد نیست، خاطر نشان میکنند که حتی در صورتیکه همسر مشکل جسمانی داشته باشد باز هم خودارضایی بر فرد حرام است و ملاعبه حتما باید توسط همسر انجام گیرد.
خود ارضایی از نگاه آیت الله لنکرانی
در اصل فتوای ایشان مبنی بر حرام بودنِ خودارضایی تفاوتی با سایر فقها نمیباشد با این تفاوت که ایشان همچون شمار اندکی از فقها، موارد پزشکی و درمانی را از جمله موارد استثناء میدانند و اشاره میکنند که چنانچه استمناء به قصد آزمایشی مثل گرفتن اسمرم برای طی کردن مراحل ازدواج صورت گیرد و راه دیگری برای این کار نباشد، حرام نیست و مانعی ندارد. از نگاه ایشان در خصوص خود ارضایی دختران و بانوان، چنانچه یقینی بر خروج مایع منی و اوج لذت جنسی نباشد، بنابراین غسل بر ایشان واجب نبوده و حکم استمناء ندارد. چنانچه یقین شود که مایع خارج شده منی است و به قصد شهوت از او خارج شده باشد، حکم استمناء دارد و چنانچه او بر اینکه ماندن بر جنابت، نماز و روزه را باطل میکند، اما به این حکم بی اعتنا باشد، غسل نکرده و با حالت جنابت نماز خوانده و روزه گرفته باشد، تکالیف وی باطل است و قضای روزه و نمازهایش را به اندازه ای که یقین میکند بایستی به جا آورد. طبق فتوای ایشان چنانچه فردی جنب باشد، حتی غسل حیض یا استحاضه نیز کفایت میکند و جنابت او پاک خواهد شد. ایشان در پاسخ به سوال فردی که راه ترک این گناه را جویا شده بود ضمن اشاره به روایتی از پیامبر اکرم مبنی برکاهش شهوت با روزه داری، او را به توجه به پروردگار و روزه داری تشویق کردند.
خودارضایی از نگاه آیت الله سید عبدالحسین دستغیب
از نگاه ایشان مالیدن آلت تناسلی با اشیاء یا هر عضوی بغیر از عضو همسر، استمناء نام دارد. ایشان ضمن تاکید فراوان بر مضرات روحی و جسمی فراوان استمناء اشاره کردند که جلق یا خودارضایی ابتدا بر چشم و گوش اثر میگذارد، آنچنان که فرد خود ارضا پس از مدتی، دائما مگسی روبروی چشمانش میبیند و این مشکل ناشی از درگیری اعصاب بینایی و اختلال در دید فرد است. از سوی دیگر، غدد سازنده ی منی، در صورت تکرار این عمل کوچک میشود و بتدریج قادر به ساخت مایع منی نخواهد بود و چه بسا پس از چندی به جایع مایع منی، خون از وی خارج گردد. ایشان همچنین بیان کردند که از هر ده دیوانه که در تیمارستان ها بستری است ۹ نفر معتاد به جلق است که در واقع، بستری شدن آنهارا ناشی از اختلال ذهنی در پیِ تکرار خود ارضایی میداند. در ضمن ایشان جلق را از علل تضعیف بدنی و در نتیجه ابتلا به سایر بیماری ها و عوارض میدانند. همچنین اشاره میکنند که مبتلایان به این عادت پس از چندی دچار حالتی به نام جنون استمناء میشوند که به سادیسم شباهت دارد. در این حال ممکن است که فرد حتی با دیدنِ حیوانات یا گفتگوی ساده با جنس مخالف تحریک شده و خودارضایی نماید.
خودارضایی از نگاه آیت الله صافی گلپایگانی
ایشان استمناء را از گناهان حرام و کبیره دانستند که ترک آن لازم و توبه پس از آن واجب است. همچنین در پاسخ به سوال فردی که پرسیده بود، آیا دور ماندن طولانی مدت از خانواده برای مثال سربازانی که ماه ها مجبور به خدمت بدون مرخصی هستند، میتواتد توجیه مناسبی برای خود ارضایی باشد، ضمن اشاره به عفاف حضرت یوسف که سالها بدون همسر زندگی کردند، فرمودند که یوسف علیه السلام خودش از گناه دوری کرد و با آنکه میتوانست با پذیرش درخواست زلیخا به نیاز خود پاسخ دهد اما شهوت را از خودش راند و از گناه به خداوند پناه برد. پس شما نیز میتوانید با نزدیکی به خداوند و یاری جستن از او، خود را از گناه دور کنید، هر چند که ازدواج موقت نیز میتواند روشی شرعی برای پاسخ به شهوت باشد.
